“Het eendimensionale beeld van het witte lhbtiqa+ slachtoffer en de dader van kleur doet niemand recht”

Bij het bespreken van lhbtiqa+-haat is er te weinig oog voor de variëteit aan daders en slachtoffers, aldus Rocher Koendjbiharie. “Onze gemeenschap bestaat óók uit mensen van kleur, en daders zijn er óók onder witte Nederlanders.”

Vorige week schoof Splinter Chabot aan bij WNL-programma Goedenavond Nederland om de shortlist van het Regenboogboek van het jaar bekend te maken. Hij reageerde daar ook op een recent onderzoek van de Universiteit van Amsterdam waaruit bleek dat de daling van homoacceptatie onder jongeren in Amsterdam en enkele andere regio’s een opvallende uitzondering is. Begin deze week deelde WNL dit fragment op Instagram en gezien de omroep kon ik me al een voorstelling maken van de aard van de comments onder de video. Eén vluchtige blik bevestigde mijn vermoeden. “Goh waar komt dit toch vandaan?”, reageerde een man. 62 likes. “En zelf constant de racistenkaart trekken als je niet aan hun kant staat! Maar zelf niet accepteren wat afwijkt van hun gedachtengoed”, schreef een vrouw. 214 likes. Zij gaat vast niet waarderen wat ik te zeggen heb.

Het is namelijk inderdaad racistisch om te insinueren dat daders van lhbtiqa+-haat altijd ‘buitenlanders’ zijn. En het helpt niet dat bij het bespreken van deze haat in de media vaak alleen witte mensen uit de regenbooggemeenschap worden opgevoerd. Zo ontstaat een hardnekkig en eendimensionaal beeld: de witte lhbtiqa+ persoon als slachtoffer, de persoon van kleur als dader. Dat doet niemand recht – niet onze gemeenschap en niet het bredere debat.

Acceptatie homoseksualiteit onder jongeren: Amsterdam en enkele andere regio’s vormen ‘opvallende negatieve uitzondering’

Deze manier van denken laat geen ruimte voor nuance, noch voor de variëteit aan daders en slachtoffers. Want ja, onze gemeenschap bestaat óók uit mensen van kleur. En ja, daders zijn er óók onder witte Nederlanders. Uit onderzoek van Erasmus Universiteit/Risbo in opdracht van het WODC bleek vorig jaar dat de helft van de plegers van antihomogeweld enkel de Nederlandse nationaliteit heeft. Op het politieke toneel zijn er ook genoeg voorbeelden van witte Nederlanders die het niet best voor hebben met onze community. Denk aan de peroxideprins van de PVV, die spreekt over ‘woke waanzin’ en ‘gendergekte’ – een hellend vlak, waar op den duur ook de ‘normale’ homo aan de beurt zal zijn. Of partijen als de BBB en NSC, die de ruimte van de transgemeenschap willen inperken. Hun retoriek beïnvloedt de gedachten van hun achterban. En laten we de VVD niet vergeten, die deze partijen in het centrum van de macht bracht door met hen in een kabinet te stappen.

Als het gaat over ‘buitenlandse’ daders, haalt men gretig de islam erbij. Maar áls we het willen hebben over de invloed van religie op lhbtiqa+-acceptatie, laten we dan volledig zijn. Denk dan ook aan het christendom en de vele conservatieve stromingen binnen die traditie. Het waren geestelijken uit de Nederlandse Bible Belt die stonden te popelen om de Nashville-verklaring te ondertekenen. Het was een reformatorische school die een leerling dwong om uit de kast te komen. Niet alle christenen denken er zo over, net zoals niet alle moslims dat doen. Ik ken genoeg progressieve gelovigen: moslim, christen, joods, hindoe, noem maar op. Het probleem zijn conservatieven die religie gebruiken als wapen.

Bovendien wist dit eendimensionale beeld lhbtiqa+ personen van kleur uit, wat vaker gebeurt binnen onze community. Als we alleen oog hebben voor witte representatie, ontstaat het beeld dat de regenbooggemeenschap uitsluitend wit is. En zodra lhbtiqa+ mensen van kleur dan naar voren treden, worden zij sneller gezien als ‘de ander’, of zelfs als dader.

We zijn als gemeenschap niet losgezongen van de rest van de samenleving. De publieke opinie in Nederland verschuift al jaren richting expliciet racistische en xenofobe denkbeelden. Als we ons daar niet actief tegen verzetten – ook binnen onze eigen community – worden we medeplichtig aan dat bekrompen wereldbeeld. En dan blijven we hangen in valse tegenstellingen, waarin niemand echt vrij is. Laten we weigeren daarin mee te gaan en oog houden voor de werkelijkheid in al haar complexiteit. Dat is pas echte solidariteit.