Met haar unieke activisme is Dolly Bellefleur voor velen een roze rots in de branding

Ruud Douma (1961), beter bekend als zijn alter ego Dolly Bellefleur, is al meer dan 35 jaar een sprankelende stem binnen de Nederlandse lhbtiqa+-gemeenschap. Als cabaretier en tekstdichter zet Dolly zich op geheel eigen wijze in voor mensenrechten en de acceptatie van lhbtiqa+-personen. Met haar optredens vol humor, inhoud en flair is ze voor velen een roze rots in de branding. 

Ruud Douma groeide op in Huizen in een liefdevol gezin. Als kind werd hij veel gepest omdat hij anders was. Troost en inspiratie vond hij in theater en muziek, zoals de lp van de musical Foxtrot. Een Friese tegeltjeswijsheid uit zijn ouderlijk huis – ‘doe je plicht en laat de mensen maar kletsen’ – werd zijn lijfspreuk. Ook de maatschappelijke betrokkenheid van zijn ouders maakte diepe indruk. Zijn moeder deed mee aan elke collecte, zijn vader hielp waar hij kon met klussen, en samen stonden ze altijd klaar voor anderen. “Het werd me eigenlijk met de paplepel ingegoten, dat je niet alleen plezier moet maken, maar ook iets moet doen voor een ander.” Toen Douma als tiener uit de kast kwam als homo, kreeg hij onvoorwaardelijke steun van zijn ouders en familie.

roofdier

In 1980 verhuisde Ruud naar Amsterdam om te studeren en te werken. Tegelijkertijd dompelde hij zich onder in het bruisende homoleven van de hoofdstad. Maar toen de aidscrisis uitbrak, barstte die roze zeepbel wreed uit elkaar. “Aids greep vrij snel om zich heen. Ik heb wel eens gezegd die trok als een roofdier door de stad.” Hij verloor in korte tijd veel vrienden. Het was een verdrietige en zware periode, maar juist in die tijd vond hij ook kracht in de hechte solidariteit die binnen de gemeenschap ontstond.

de geboorte van dolly

De geboorte van Dolly Bellefleur vond plaats in 1989, in het intieme Anthony Theater aan de Amsterdamse Oudezijds Voorburgwal. Via een vriendin kwam Ruud daar terecht en het was liefde op het eerste gezicht. In de bont versierde ‘pijpenla’ vol kitsch en theatermagie vond hij eindelijk de vorm waar hij zo naar had gezocht. “Kunstenaars zoeken altijd naar een vorm. De één schildert, de ander beeldhouwt. Ik vond mijn vorm in het theater.”

beauty with brains

Als beginnende ‘lady speaker’ met een ondeugend liedje in een rode stretchbikini ontdekte hij dat hij als Dolly meer durfde én anders werd ontvangen. Sinds die avond heeft hij zijn witte pruik eigenlijk nooit meer afgezet. Dolly combineert humor en stijl met activisme en gebruikt haar podium om kwesties aan te kaarten, altijd met een knipoog maar met een serieuze boodschap. Of, zoals ze zelf zegt: “Ik ben een beauty with brains.” Tijdens de aidsepidemie gaf ze ook op eigen, originele wijze voorlichting, waarbij ze het publiek wist te raken én te informeren.

Gehuld in de prachtigste robes, strijdt ze tegen discriminatie en vóór diversiteit. Haar motto ‘Laat liefde regeren’ is uitgegroeid tot het hart van haar boodschap: inclusie in een wereld die soms hard en onverdraagzaam kan zijn.

hulpdolly’s

Dolly is al decennialang een belangrijke stem in de Nederlandse lhbtiqa+-gemeenschap. In 2020 ontving ze de Bob Angelo Penning en in 2024 vierde ze haar 35-jarig jubileum met een overzichtstentoonstelling in het Verwey Museum Haarlem. Haar ultieme droom? Een leger van ‘hulpdolly’s’ dat in groten getale liefde, kracht en zichtbaarheid blijft verspreiden.

beluister ons interview met ruud/dolly in aflevering 7 van onze podcast roze reuzen.

Deze rubriek is een samenwerking tussen Winq en platform With Pride – verhalen uit het queer archief.