Anne Krul strijdt voor queer personen van kleur: “We moeten laten zien dat wij zwarte potten er zijn”

Anne Krul (1958) is een Ghanees-Nederlandse, lesbische beeldend kunstenares, schrijfster, dichteres. Als activist maakt ze zich al decennia hard voor queer personen van kleur. Kunst en creativiteit als activistisch (bind)middel zijn altijd onderdeel geweest van haar manier van werken.

Anne heeft Ghanees-Nederlandse wortels en werd geadopteerd in een Nederlands katholiek gezin. Daar groeide ze op samen met haar tevens geadopteerde zus Dorothé. Zoals ze later zelf omschreef, was ze een echte tomboy die graag voor genderverwarring zorgde.

Op haar achttiende verhuisde Anne naar Utrecht om sociale pedagogie te studeren. Via een vriendin kwam ze bij het COC terecht en beleefde ze een aha-moment: ze was lesbisch – of ‘pot’, zoals ze het zelf liever noemt. “Ik kwam erachter dat er heel veel vrouwen waren die van vrouwen hielden. Het was alsof de Big Ben ging luiden, ik zag bijna sterretjes!” Die ontdekking markeerde het begin van haar activisme. “Het persoonlijke werd politiek”, zei ze daar later over.

confrontatie met conversietherapie

Anne sloot zich aan bij een nieuw initiatief binnen het COC dat zich inzette om conversietherapie en andere vormen van gedwongen hulp aan lhbtiqa+-jongeren zichtbaar te maken. Vanuit haar christelijke achtergrond wilde ze geloofsgenoten binnen de queergemeenschap bereiken. Met voorlichting en flyers ging ze de confrontatie aan met organisaties als Youth for Christ (YfC), die jongeren probeerden te bekeren via het evangelie.

Na verloop van tijd raakte Anne teleurgesteld in de witte feministische en homo/lesbische beweging, waar racisme nauwelijks werd erkend en de ervaringen van biculturele lhbtiqa+-vrouwen vaak werden genegeerd. Die teleurstelling bracht haar bij de Zwarte, Migranten- en Vluchtelingenvrouwenbeweging (ZMV), die zich vanaf de jaren tachtig zelf organiseerde. In collectieven als Sister Outsider, SUHO-Vrouwen en later ZAMI vond ze herkenning, ruimte voor expressie én activistische strategieën waarin cultuur, creativiteit en zelfbenoeming centraal stonden. “Samen met andere biculturele vrouwen zette ik mij in voor onze lesbische zichtbaarheid, in de vorm van magazines, posters, workshops, lezingen en het overnemen van culturele podia.”

strange fruit

Rond 1989 sloot Anne zich aan bij Strange Fruit, een zelfhulpgroep van voornamelijk Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse en Surinaamse LHBTQI+-jongeren. De groep bood niet alleen onderlinge steun, maar werkte actief aan bewustwording, zelfacceptatie en trots. Activiteiten varieerden van maandelijkse bijeenkomsten tot dansgroepen, radio-uitzendingen, kunstprojecten en voorlichting over hiv en aids. Kunst en cultuur waren krachtige middelen om verhalen zichtbaar te maken en identiteit te vieren.

Strange Fruit was bewust niet hiërarchisch en gaf leden de ruimte om zelf richting te geven aan wat nodig was. Voor Anne betekende het een thuis: een plek van empathie, zelfdefinitie en collectieve kracht, los van de witte blik, en geworteld in de eigen ervaring. Ook binnen het witte COC maakte Krul zich hard voor representatie van queer personen van kleur. Ze benadrukte het belang van eigen plekken én het veranderen van bestaande structuren: “We moeten laten zien dat wij zwarte potten er zijn.”

bob angelo penning

Voor Krul zijn taal, kunst, archieven en activisme onlosmakelijk verbonden. Hoe noem je jezelf? Hoe benoem je je etniciteit, je gender, je verlangen? Het zijn vragen die ze stelde in woord én daad, en die ze in haar activisme en kunst blijft stellen. In 2020 kreeg Anne Krul de Bob Angelo Penning voor haar jarenlange inzet voor lhbtiqa+ mensen van kleur.

beluister ons interview met anne in aflevering 3 van roze reuzen.