Hockeykampioen Anne Veenendaal: “Die regenboogvlag betekent veel”

Anne Veenendaal is Olympisch Kampioen, keeper van het Nederlandse hockeyteam, freelance fotograaf, en een rolmodel zonder dat ze daar ooit bewust voor koos. Wij zochten Anne op in Amstelveen, in het Wagener stadion en spraken met haar over prestatiedruk, haar queer zichtbaarheid in de sport, veiligheid in en buiten het veld en haar connectie met het merk Volvo.

Als keeper ben je het eindstation in het veld. Hoe ga jij om met prestatiedruk? 

“Ik ga daar eigenlijk verrassend goed op. Ik presteer het best als er wat spanning op zit. Ik vind het juist lekker als het belangrijk is, als het ergens om gaat. Natuurlijk, een corner in de 68e minuut bij een 2-2 stand is niet ideaal, maar ik denk dan niet: kut. Ik denk: dit is mijn bal. Die mindset helpt.”

Is dat ook hoe je de shoot-outs tijdens de laatste Olympische Spelen benaderde? 

“Zeker. Ik dacht: ik voel me goed, let’s go. Als je op zo’n moment gaat twijfelen, kun je beter meteen stoppen. Bij de Spelen staat er maar één keeper op het veld, de ander zit op de tribune. Dan is het gewoon jouw moment.”

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Wat drijft je nog, nu je alles al hebt gewonnen? 

“Ik doe het echt nog steeds omdat ik het spelletje leuk vind. Natuurlijk wil ik winnen, maar ik sta op het veld omdat ik ooit verliefd ben geworden op hockey. Dat is de kern. De prijzen zijn mooi meegenomen.”

Je bent heel zichtbaar als queer sporter. Waarom is dat belangrijk voor je? 

“Op een dag kreeg ik een bericht van een meisje van 15. Ze schreef dat ze door mij de moed had gevonden om aan haar ouders te vertellen dat ze op vrouwen valt. Dat kwam wel even binnen. Ik besefte toen: of ik het nu wil of niet, ik heb een voorbeeldfunctie. En als ik met een simpele regenboogvlagsticker op mijn helm een verschil kan maken, dan doe ik dat.”

Voel je je daar ook kwetsbaar door? Het kan toch invloed hebben of je geselecteerd wordt? 

“Bij de vrouwen in het hockey is homoseksualiteit geaccepteerd daar heb ik nooit problemen mee gehad. Coaches, teamgenoten, het publiek – niemand heeft ooit negatief gereageerd. Hooguit eens een rare opmerking online, maar dat raakt me niet. Zou ik ooit merken dat mijn identiteit mij sportief in de weg zit? Dan ben ik weg. Dan hoor ik daar niet.”

Je werd gevraagd naar Oman te komen voor de verkiezing van beste keeper. Je ging niet…

“Ik ga niet naar een land waar ze mij niet accepteren zoals ik ben.”

Had je zelf ook een queer rolmodel toen je jong was? 

“Nee. Die waren er vast, maar ik kende ze niet. In de sport keek ik op tegen Joyce Sombroek, ook keeper. Tot ik met haar in het Nederlands team terechtkwam, toen werden we concurrenten. Maar een queer voorbeeld had ik niet. Dat miste ik wel.”

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Je bent vaak te gast in podcasts en interviews over het lhbtiqa+-thema... Wordt het soms te veel? 

“Nee hoor, ik vind het leuk om hierover te praten. Het overkomt me ook een beetje. Mensen vragen vaak aan mij om te reageren op queer nieuws en niet aan de andere lesbische meiden in het team. Misschien omdat ik er zo open over ben. En dat is prima, zolang ik mezelf blijf.”

Je vriendin is de keeper van Ierland. Is zij activistisch ingesteld? 

“Helemaal niet. Ze is verliefd op mij, en dat is het. Ze heeft haar hele leven met mannen gedatet, nooit een coming-out gehad. Ze wordt ook niet gevraagd voor interviews en dat vindt ze prima zo. Ierland is daarin ook een heel andere wereld dan Nederland.”

Sportbonden en -clubs: doen die genoeg aan inclusie? 

“Ik krijg die vraag vaker, en ik vind ’m lastig. Ik weet niet precies wat er nog meer gedaan kan worden. Maar ik weet wel: er moet altijd meer gebeuren. Op mijn club, Amsterdam, hangt sinds kort een regenboogvlag. Dat heb ik zelf geregeld. En elke keer als ik die zie wapperen, denk ik: dit is mijn club. Het is een klein gebaar, maar het betekent veel. Zeker voor jonge mensen die nog zoekende zijn.”

Wat vind je van sporters die bewust weigeren om een regenboogshirt te dragen? 

“Bullshit. Het wordt vaak verpakt als een geloofskwestie, maar ik denk dat het vooral gaat over onwil om anderen te accepteren zoals ze zijn. Ik zie het bij het mannenvoetbal en het maakt me boos. Je hoeft het niet te vieren, maar je kunt toch op zijn minst respect tonen?”

Kun je eigenlijk leven van het hockey?

“Ja, maar het is geen vetpot. Ik kan er net van rondkomen, maar sparen zit er niet echt in.”

Je bent naast topsporter ook freelance fotograaf. Hoe combineer je dat? 

“Dat is lastig. Ik ben afhankelijk van een regeling van NOC*NSF: ik krijg als topsporter maandelijks betaald, maar mag daarnaast maar een klein bedrag bijverdienen. Alles daarboven moet ik terugbetalen. En met de club ga je daar al overheen. Dus ik doe het gratis. Niet ideaal.”

Je rijdt momenteel in een Volvo. Waarom passen Volvo en Anne Veenendaal bij elkaar?

“Ik weet dat Volvo zich queer friendly opstelt – dat past gewoon bij mij. Het zit ’m daarnaast denk ik in het gevoel van veiligheid; dat je jezelf kunt zijn. En dat is een universeel gevoel. In een Volvo voel je je veilig, zonder dat je daar steeds bewust bij stilstaat. En dat geldt ook voor een omgeving waarin je sociaal veilig bent. Je merkt het pas echt als het er níét is.”