“Geloof wordt te vaak misbruikt voor intolerantie”

Joris Hoekstra schreef het boek Stukjes van David, een roman over de schrijnende zoektocht naar identiteit in een wereld waarin (zelf-)acceptatie niet vanzelfsprekend is. David worstelt met zijn christelijke opvoeding en in het verhaal komen gevoelige onderwerpen als depressie en zelfdestructie aan bod. Lees hier een interview met de schrijver.

David is een aantrekkelijke jongen die werkt in een expressobar. Hij bespeelt de mannelijke gasten als een piano. Zijn moeder leeft voor God en zijn vader heeft zijn leven nooit geleid. Met zijn vaders brieven als kompas beweegt David door de werelden van de mensen om zich heen. Zo maakt hij kennis met de diversiteit van de gayscene, waarin hij saamhorigheid en warmte ervaart, maar ook vormen van zelfhaat en destructie.

Dat is de beknopte samenvatting van Stukjes van David, de roman die Joris Hoekstra recentelijk heeft uitgebracht. Joris (1988) woont met samen met zijn vriend Luuk en hond Mickey in Utrecht, wil zich inzetten voor een inclusieve samenleving en een groot deel van de opbrengst van  zijn boek gaat naar het COC. Winq ging in gesprek met Joris. Maak hier kennis met deze ambitieuze schrijver.

Vertel eerst eens iets over jezelf, wat is je achtergrond?
“Mijn naam is Joris, ik ben 32 jaar en woon in Utrecht met mijn vriend Luuk en hond Mickey. Ik kom oorspronkelijk uit een dorpje in Noord-Brabant. Ik kom uit een gezin van vier kinderen en ben zelf een nakomer.”

Ondanks worstelingen die ik zelf heb gehad met mijn identiteit, het verlies van mijn beide ouders en een periode van depressie heb ik het idee dat ik luchtig, positief en sterk in het leven sta

“Ik heb tijdens mijn studie een aantal jaren in Nijmegen gewoond en inmiddels woon ik zo'n tien jaar in Utrecht. In mijn dagelijks leven werk ik in Amsterdam en houd ik me bezig met organisatieverandering. Ondanks worstelingen die ik zelf heb gehad met mijn identiteit, het verlies van mijn beide ouders en een periode van depressie heb ik het idee dat ik luchtig, positief en sterk in het leven sta. Ik heb ontzettend fijne mensen om mij heen en ben nu op het punt in mijn leven waarop ik mijzelf kan zijn en bewuster keuzes maak die bij mij passen.”

Waarom wilde je dit boek schrijven?
“Ik heb schrijven van jongs af aan leuk gevonden, maar eerlijk gezegd kwam dit spontaan in me op. Ik ben op een dag gaan schrijven en na een tijd dacht ik: 'Dit kan best een verhaal worden'. Ik heb het laten lezen aan een groep mensen - die ik zeer dankbaar ben - en met hun aanmoediging heb ik er een boek van gemaakt. Het schrijven ging erg vanzelf. Kennelijk waren er thema's waar ik graag iets over kwijt wilde.”

Wat gaat er schuil achter de titel Stukjes van David?
“Iedereen wordt gevormd door de mensen om zich heen. Ieder mens is (zowel letterlijk als figuurlijk) opgebouwd uit allerlei stukjes van zichzelf en van andere mensen. In de zoektocht naar identiteit speelt de vraag wat je gevormd heeft en wie je zelf in de kern bent vaak een cruciale rol. Zo ook in de zoektocht van David. Wat heeft hij van zijn ouders meegekregen en wie is hij zelf? Worden trauma's over de generaties doorgegeven of kun je ze ook afschudden?
Daarnaast leert de lezer David als hoofdpersoon niet gemakkelijk kennen. Ook de lezer moet de puzzelstukjes bij elkaar leggen om een beeld te kunnen vormen. En tot slot zijn er in het verhaal specifieke gebeurtenissen waarnaar de titel verwijst die de lezer zelf zal ontdekken.”

In hoeverre is het autobiografisch?
“Het boek is niet autobiografisch. Ik zie mezelf niet als één van de personages. Uiteraard heb ik wel veel van mezelf en de thema's die me bezighouden in het verhaal gestopt.”

Ik denk dat geloof heel waardevol kan zijn, maar vind dat geloof te vaak misbruikt wordt voor intolerantie en dat is zonde

Het thema geloof speelt een belangrijke rol. Wat kun je daarover vertellen?
“Ik ben door mijn ouders niet godsdienstig opgevoed. Ik denk dat geloof heel waardevol kan zijn, maar vind dat geloof te vaak misbruikt wordt voor intolerantie en dat is zonde. Ik weet dat jonge lhbti's het in gelovige gemeenschappen extra zwaar kunnen hebben, zeker als ze op een zeer gelovige school zitten. Ik ben daarom van mening dat geloof vooral een privéaangelegenheid is en daarom los zou moeten staan van onderwijs en politiek.”

Ook de gayscene speelt een rol, met zowel saamhorigheid en warmte als zelfhaat, en destructie. Put je hier uit je eigen ervaringen en zo ja, welke?
“Absoluut. Ik begeef me anders dan vroeger meer in de gayscene en het voelt ontzettend fijn om regelmatig met gelijkgestemden volledig jezelf te kunnen zijn. Ik zie echter ook mensen worstelen met de vluchtige en oppervlakkige kanten van de gayscene.
Denk aan het gevoel richting de buitenwereld te moeten overcompenseren voor wie je in de kern bent door extra succesvol te zijn en dit uit te dragen, zoals met carrière, materiële zaken, een perfect sportlichaam. Ik weet dat mensen soms last hebben van de stem in hun hoofd die zegt dat zij in de kern niet goed zijn en dat anderen hen daarom afwijzen. Hierdoor kan een sterke drang ontstaan te laten zien dat je wél deugt, of tenminste bovengemiddeld presteert op allerlei vlakken. Ook heb ik mensen zichzelf zien verliezen in overmatig feesten, seks en drank- en drugsgebruik. 
Kortom, het blijft voor velen en ook voor mij zoeken in welke mate en op welke manier je wil deelnemen aan de gayscene. Zeker gezien die behoefte kan veranderen in de loop der jaren is het de kunst - zoals met alles in het leven - de elementen eruit te halen die je gelukkig en gezond maken.”

Tegenover die zwaardere thema’s gaat het ook over luchtigheid. Vond je dat belangrijk bij het schrijven van dit verhaal en zo ja, waarom?
“Ja, ontzettend belangrijk. Het leven heeft ondanks zwaardere thema's en uitdagingen ontzettend mooie, speelse en kleurrijke kanten. Vaak zijn die dichterbij dan je denkt en komen ze vanzelf meer tevoorschijn als je dichterbij jezelf staat, hoe cliché het ook is.”

Het gebeurt nog steeds zeer regelmatig dat mensen om wie ze zijn worden gepest, buitengesloten of mishandeld

In onze correspondentie over dit interview heb je het ook over de aanstaande verkiezingen. Hoe tolerant vind jij Nederland eigenlijk?
“Nederland is in vergelijking met andere landen natuurlijk ontzettend tolerant. Ik prijs mezelf vaak gelukkig dat ik in dit land woon. Ik volg Amnesty International op de voet en het is schrijnend om te zien hoe er in veel landen wordt omgegaan met lhbti's en hun rechten.
Desalniettemin zijn er in Nederland nog voldoende uitdagingen. Het gebeurt nog steeds zeer regelmatig dat mensen om wie ze zijn worden gepest, buitengesloten of mishandeld. Het is aan de orde van de dag dat mensen niet zichzelf durven zijn. We hebben weliswaar het homohuwelijk, gelijke rechten en we zijn beschermd tegen hiv/aids, maar er is nog ontzettend veel om voor te strijden, zowel in Nederland als in het buitenland.”

Je schreef ook dat je thema’s als zelfdestructie en depressie bespreekbaar wil maken. Zijn dit zaken die meer spelen onder lhbti’s, denk je?
“Ja, depressie en suïcidale gedachten komen vaker voor onder lhbti's. Veel van hen hebben tochbest wat bagage vanuit hun jeugd die ze met zich meedragen, zelfs als ze zijn opgegroeid in hele tolerante gezinnen en acceptatie door hun omgeving nooit een punt is geweest. 
Veel van hen hebben toch een aardige weg moeten afleggen om uit de kast te komen en lopen nog steeds tegen allerlei uitdagingen aan in het dagelijks leven. Daarom is het zo belangrijk dat we vanaf een zeer jonge leeftijd aandacht besteden aan inclusiviteit, dat kinderen vanaf hun geboorte leren dat er verschillende seksuele voorkeuren en genders zijn. En dat het veel belangrijker is jezelf te zijn dan te lijken op de meerderheid.”

Wij hebben het aan partijen als het COC te danken dat wij op dit moment zo vrij kunnen leven in Nederland

Wat zijn je plannen voor na dit boek?
“Ik wil mezelf graag mee inzetten voor een inclusieve samenleving. Dat kan op allerlei manieren. Voor mij is schrijven één van die manieren. Ik zie mezelf wel opnieuw een boek schrijven en mezelf daar verder in ontwikkelen.”

Tot slot: je doneert een groot deel van de opbrengst aan het COC. Wat is jouw motivatie hiervoor?
“Voor mij heeft dit boek geen commercieel, maar een maatschappelijk doel. Het COC zet zich dagelijks in voor een inclusieve samenleving en sociale acceptatie. Wij hebben het aan partijen als het COC te danken dat wij op dit moment zo vrij kunnen leven in Nederland, ondanks de uitdagingen die er nog zijn. Ik heb ontzettend veel respect voor de mensen die zich inzetten om de rechten en vrijheden van anderen te beschermen en om die reden doneer ik een groot deel van de opbrengst.”

Over Stukjes van David

Stukjes van David (168 pagina's, ISBN: 9789464189377) is gepubliceerd via het self-publishingplatform Brave New Books. Het boek is onder meer te koop via de website van Joris Hoekstra. Prijs: €17,99