Bekijk de trailer van Enigma, een documentaire over identiteit met iconische pioniers als Amanda Lear, April Ashley en anderen

Enigma is een documentaire waarin filmmaker Zackary Drucker de verhalen vertelt van vrouwen wier levens de trans cultuur en geschiedenis hebben gevormd. De zoektocht start bij de Parijse nachtclub Le Carrousel, waar transgenders in de jaren ‘50 samenkwamen. Amanda Lear is een van de vrouwen die hij heeft geïnterviewd. Bekijk hier de trailer van de docu, die vanaf 24 juni is te zien op HBO Max.

De veelgeprezen filmmaker Zackary Drucker beschrijft in Enigma de uiteenlopende paden van iconische pioniers als April Ashley, Amanda Lear en anderen en gaat op zoek naar antwoorden op vragen over identiteit en overleving. Aan het woord komen vrouwen wier levens de trans cultuur en geschiedenis hebben gevormd.

verbluffende archiefbeelden 

Enigma heeft als startpunt de bruisende underground nachtclub Le Carrousel heeft. Hier in Parijs kwamen transgender vrouwen samen, vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw. Ze hadden er een ruimte om zich veilig te uiten. Met verbluffende archiefbeelden van de vrouwen voor en achter de schermen, oogverblindende foto’s en homevideo’s van iconische transgender artiesten, belicht e film vrouwen wier verhalen onlosmakelijk verbonden zijn met de club.

Speciale aandacht is er voor twee vrouwen: April Ashley en Amanda Lear. Ashley raakte na een carrière als Vogue-model verwikkeld in een zeer publiek huwelijks- en echtscheidingsschandaal en werd onsterfelijk als pionier in het omarmen van haar transgender geschiedenis. Ze voerde campagne voor de Britse Gender Recognition Act van 2004 en werd in 2012 geëerd als lid van de Most Excellent Order of the British Empire (MBE). Daarmee verstevigde ze haar positie als pionier in de strijd voor transgendergelijkheid.

gecompliceerd verhaal 

Het verhaal van Amanda Lear is op z’n minst gecompliceerd te noemen. Ze debuteerde als Frans model en groeide uit tot zangeres (de documentaire is vernoemd naar een van haar hits, ‘Enigma’) en muze van verschillende kunstenaars. Ze kreeg te maken met intense publieke kritiek en felle speculaties over haar gender. Die speculaties begonnen in de jaren zestig als publiciteitsstunt van Lear zelf, mogelijk geïnspireerd door Salvador Dalí of David Bowie, om de aandacht op haar carrière te vestigen.

Er zijn meerdere bronnen en getuigenissen dat ze in de vroege jaren ’60 actief was in Parijs en Berlijn in trans/revueshows onder namen als ‘Peki d’Oslo’ of ‘Amanda Tap’. Een bron van speculatie is de hierboven genoemde April Ashley, die in haar autobiografie heeft verklaard dat Lear met haar samenwerkte in Parijs onder haar vroegere identiteit.

'ik weet wie ik ben' 

In de Enigma-documentaire brengt Amanda Lear die periode van ambiguïteit ter sprake en zegt over de geruchten: “Ik speelde het spel van ambiguïteit mee.” En: “De mensen mogen van me denken wat ze willen, want ik weet wie ik ben.” En zo vertelt Lear tegelijkertijd heel veel, maar lang niet alles en blijft haar werkelijke identiteit in duisteren gehuld.

Drucker belicht deze en andere iconen vanuit een persoonlijke en humanitaire invalshoek. Hij biedt zowel een historische context als een hedendaagse kijk op genderidentiteit en -representatie.

bekijk de trailer 

Naast archiefmateriaal met beelden van Lear en de in 2021 overleden Ashley komen Bambi, Dolly Van Doll en Allanah Star aan het woord, net als schrijver, kunstenaar en historicus Morgan M. Page.

Enigma is vanaf 24 juni te zien op HBO Max. Bekijk hier de trailer.