Vintage op vrijdag: een luchtig essay over Dynasty

Op vrijdag kijken we terug op mijlpalen uit de muziek-, tv- of filmgeschiedenis. Deze keer is Dynasty aan de beurt, de moeder aller soapseries. Met Alexis als ultiem icoon, haar zoon Steven die behoorlijk in de knoop zat met zijn seksualiteit, en natuurlijk alle catfights.

Joan Collins bekendste rol is nog altijd die van Alexis Colby, in de jaren tachtigserie Dynasty. Die serie kreeg vorig jaar een remake en net als in het origineel duikt Alexis Colby op in seizoen twee. In de remake wordt die rol gespeeld door Nicollette Sheridan, bij de meeste kijkers bekend van Desperate Housewives.

In de nieuwe serie gaat alles er net even anders aan toe. Zo staat het leven van dochter Fallon centraal. Ook heet de vrouw van Blake niet Krystle maar Crystal en is ze van Latijns-Amerikaanse komaf. De toon van de serie is bovendien totaal anders dan het origineel: seksueel veel explicieter, een meer diverse cast, maar ook kregen recensenten het gevoel dat ze naar een horde Kardashians of Trumps zaten te kijken.

Daarom nu een terugblik op de originele Dynasty, met lekker veel YouTube-fragmenten. Catfights!

Ongemerkt verandert er altijd van alles. Pas wanneer je afstand neemt en terugkijkt op een bepaalde periode, zie je hoe in vrij korte tijd gewoontes, situaties en leefomstandigheden totaal zijn veranderd. Kijk bijvoorbeeld naar de serie Dynasty. De saga, die voornamelijk draait om de strijd tussen Blake Carrington en zijn nemesis Alexis Colby, werd oorspronkelijk uitgezonden tussen 1981 en 1989. De makers van Dynasty creëerden een wereld die bijna volledig bestond uit glitter en glamour. Een eenzijdig beeld weliswaar, maar onbedoeld krijg je als kijker het tijdsbeeld van de eighties heel helder voor ogen.

Toch valt er veel te lachen om Dynasty. De steeds uitzinniger wordende outfits van Alexis, bijvoorbeeld. Of het drankgebruik: wederom door Alexis.

Allereerst iets over de serie zelf. Scènes slepen zich minutenlang voort en gaan voornamelijk over verstoorde liefdesverhoudingen. Er zit nauwelijks humor in Dynasty. Wel veel kommer en kwel van mensen die elkaar al dan niet expres in de weg zitten of lastigvallen. Toch valt er veel te lachen om Dynasty. De steeds uitzinniger wordende outfits van Alexis, bijvoorbeeld. Of het drankgebruik: wederom door Alexis. Er gaat bijna geen scène voorbij of ze schenkt zichzelf een brandy, martini of een glas champagne in. De scriptschrijvers durfden het bij het extreme karakter van Alexis wél aan om er een humoristische draai aan te geven. Een running gag is de snelheid waarmee haar P.A.'s ontslag nemen. Hun namen onthoudt ze niet eens. “Close the door, Kyle!” “Kyle was your former assistent. I'm Jerome.” “Whatever. Do as I told you.”

Vergeleken met series van nu doet Dynasty misschien wat traag aan. Aan genrehopping doen ze niet: geen spontane muzikale uitspattingen als in Ally McBeal, geen voice-overs à la Sex and the City, geen gedeelde screenshots zoals bij 24. Dat moest allemaal nog worden uitgevonden. Dynasty werd gewoon rechttoe rechtaan gefilmd, met als enige uitspatting de zoomlens en een in vaseline gedrenkte flashback. En toch staat het nog altijd als een huis.

Bureau met slagtanden
Wat ook direct opvalt, is het totale gebrek aan moderne communicatie. Op de bureaus van Blake en Alexis (die van haar bureau met slagtanden als poten) prijkt niet eens een computer. Een in leer gebonden schrijfblok, een vergulde pen, een druktoetstelefoon en een tafelaansteker volstaan. Uiteraard is er aan boord van de privéjets en in de limo's met chauffeur wél een telefoon aanwezig, maar het gemak waarmee iedereen nu naar z'n smartphone grijpt, bestond toen nog niet. Personages waren hierdoor soms weken spoorloos. Wie nu ontvoerd wordt, whatsappt gewoon even of zet op z'n minst z'n location op actief. Door ziekenhuisgangen galmt continu een intercom: “Wil dokter Smith zich melden bij operatiekamer vier?” En wat fijn voor de hoofdrolspelers dat er nog geen internet was. In die tijd kocht je gewoon de uitgeverij en sloot je de deuren als iemand onverhoopt een rottig boek over je wilde publiceren (uiteraard weer een actie van Alexis). 

In 1981 tijd werd Dynasty zowel geprezen als verguisd vanwege de aanwezigheid van Steven Carrington. Het was min of meer de eerste prominente homorol op televisie. Er werd wat afgelebberd in de serie en er werden heel wat naspel-sigaretten opgestoken. Maar de enige seksuele interactie van Steven bestond uit een schouderklop en een schalkse blik. Toch was dit destijds zeer controversieel. En Steven was dan misschien homoseksueel, twee van z’n vriendjes gingen dood voor het ook maar serieus werd. Ook trouwde hij twee keer met een vrouw, dus het hele gay-aspect kwam nogal schizofreen in beeld. 

Maar ook de andere verhoudingen waren traditioneel. Toen Blake met Krystle trouwde, stopte ze meteen met werken. Nu kwam dat ook omdat haar werk als secretaresse niet bij haar nieuwe status paste, maar het duurde nog vier seizoenen voor ze weer aan het werk ging. In de tussentijd speelde ze het rijke vrouwtje van. Iedere dag ontbijten in een nieuwe peignoir, daarna een ritje te paard (waar Alexis haar eens vanaf liet kletteren, met een miskraam tot gevolg) en vooral veel bij open haarden liggen, al “But, Blake… Ohh Blake… Blake listen to me” fluisterend.

Toen dochter Fallon aan het werk wilde, raadde iedereen haar dat sterk af. Wie zorgt er dan voor Little Blake? Ehm, het dertigkoppige personeel? Krystle, die toch de hele dag voor die open haard lag? De twee nanny’s? 

De grote uitzondering was natuurlijk weer Alexis, die mannen behandelde als speeltjes en als keiharde zakenvrouw uitzonderlijk koelbloedig tekeerging tegen wie dan ook. Gespuis dat haar thuis kwam lastigvallen, stuurde ze naar beneden via de dienstlift: “The báckdoor, ex-congresman McVane! Don’t you dare using the main entrance, you miserable has-been! Just slither back to where you came from…”

Een opvallend kenmerk van Dynasty was het totalitaire materialisme van de Carringtons en Colby’s. Ze hadden geen booreiland ergens in de Mexicaanse Golf, maar gewoon de hele Zuid-Chinese Zee. Krystle en Alexis liepen rond in enorme nertsmantels. Zelfs in huis hield Alexis haar bontmutsen op. Naarmate de seizoenen verstreken, werden de schoudervullingen steeds breder. Op een gegeven moment lag Alexis zelfs kaviaar te vreten in de gevangenis. Voor haar kleinkinderen nam ze pluche beesten mee die groter waren dan zijzelf. Tijdens een soirée van Krystle en Blake liep ze de keuken in en declameerde: “Waterkers is voor giraffen”, en eiste ze (alweer) kaviaar. Blake bekogelde zijn vrouw met colliers, diamanten ringen, edelstenen en cabrio’s. Zoon Adam kreeg als welkomstcadeau een glimmende Ferrari.

De Carrington Mansion had 48 kamers, met daarin onder meer een ‘gym’, waar de mannen in kleine glimmende broekjes hun fitness oefeningen deden. De eerder genoemde privéjets waren ingericht als boudoirs. Alexis had een twintigpersoons jacuzzi in haar penthouse. Blakes halfzus Dominique Deveraux boekte een aparte kamer voor haar garderobe: “I don’t sleep IN my clothes and I will certainly nog sleep WITH my clothes.” Toen Krystle al haar dure spullen had verkocht omdat Blake financieel door een dal ging, riep hij: “But these were MYYYYYY gifts!”. En zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Nu was dit voor die tijd al uitzonderlijk, maar dergelijke poenerigheid, daar kom je nu zeker niet meer mee weg.

Dat is een ander teken des tijds: het totale gebrek aan duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Sustainability is het woord van deze tijd en dat sijpelt langzaam door in alle geledingen van de samenleving. Zelfs in soaps wordt volop verantwoord geleefd. Op allerlei manieren sijpelt er politieke correctheid door in series. Waar Alexis steevast een cigarillo opstak als haar iets dwarszat (en dat was zo’n beetje in elke scène) wordt tegenwoordig alleen in retro-series nog volop gepaft. Waar de PETA mekkert om een bontkraagje van een Olsen Twin, kon je de 192 pootjes van de nertsen in Krystles mantel tellen. 

Uiteindelijk moest Dynasty het zelf ook met minder doen. Omdat de kijkcijfers na seizoen zes dramatisch kelderden, werd het budget teruggeschroefd. De actrices kregen bescheidener outfits. De inmiddels peperdure Joan Collins mocht steeds minder vaak komen opdraven als Alexis. Het ging eigenlijk al mis aan het einde van seizoen vijf. 

Waar was Alexis? Welnu, die zat als Joan Collins thuis te mokken omdat ze geen salarisverhoging had gekregen.

Als cliffhanger hadden de schrijvers bedacht dat Alexis tot koningin van Moldavië zou worden gekroond. Dochter Amanda trouwde met de prins. Tijdens het huwelijk pleegden guerrilla’s een staatsgreep die uitmondde in een shoot-out van de gehele cast. Maar bij de start van seizoen zes bleken alleen Stevens vriendje en een mislukte love interest van Blake het loodje te hebben gelegd. Een aflevering lang hielden ze de kijker in spanning, want waar was Alexis? Welnu, die zat als Joan Collins thuis te mokken omdat ze geen salarisverhoging had gekregen. 

Waarom de kijkcijfers precies kelderden is niet zo vreemd. De verhaallijnen werden steeds idioter. Zo kreeg Krystle een dubbelganger die haar plaats innam, terwijl de echte Krystle wekenlang zat vastgebonden op een zolder.

Fallon verdween weer eens, om terug te komen met het verhaal dat ze door aliens was ontvoerd. Verder liepen er allerlei personages in de serie rond zonder dat duidelijk werd wat ze er deden. Zo’n Dominique Deveraux bijvoorbeeld. Wat kwam zij nou helemaal doen? Of Sable, de nicht van Alexis? Haar zus Caress? Ze hadden voor vetes moeten zorgen, maar zonder sterke verhaallijnen draaiden hun rollen uit op niets.

Verder maakten de networks liever goedkopere comedyseries, die voor veel minder geld meer kijkers trokken. De Cosby Show bijvoorbeeld, en allerlei andere om gezinnen draaiende shows als Family Ties en Who’s The Boss?. 

En zo ging Dynasty na negen seizoenen als een nachtkaars uit. Er volgde nog een reüniespecial van anderhalf uur. Hierin dook ineens de eerste Steven Carrington op, acteur Al Corley. Hij was destijds uit de serie gestapt vanwege de ongeloofwaardigheid van zijn continue geaardheidswisselingen. In een breed uitgesponnen verhaallijn kreeg Steven het nieuwe gezicht van een nieuwe acteur, nadat hij gruwelijk verminkt was geraakt bij een ongeluk op een olieplatform. Maar voor de reünie hadden ze hem doodleuk terugveranderd. Dergelijke soapwetten (het veranderen van acteurs voor dezelfde rol, het snel ouder laten worden van kinderen, et cetera) zijn nu gemeengoed. Toen sprak men er nog schande van.

Al met al is Dynasty leuk om opnieuw te bekijken. Helemaal als je de serie tegen het licht houdt van de veranderende maatschappij en de rol die televisie daarbij heeft gespeeld. En nog stééds speelt. Maar vooral ook vanwege de hysterische catfights tussen Krystle en Alexis, het venijn waarmee Alexis het ‘goedkope nichtje Sammy Jo’ van Krystle op haar plaats zet, al die breed gekaakte mannen en de ongekende luxe die van het scherm afspatte.

Kijk ook eens op Alexis Colby Daily, een inmiddels gestaakt initiatief dat volledig draait om de capriolen, outfits en uitspraken van de ultieme ster van Dynasty.