Samuel Wuersten over 40 jaar Holland Dance Festival

In februari 2026 viert het Holland Dance Festival, een Biënnale, zijn twintigste editie. Directeur Samuel Wuersten benadert het festival vooral met de blik naar buiten – dans als kunstvorm die grenzen overstijgt, in een tijd waarin de stemming steeds nationalistischer lijkt te worden. Zelfs binnen de kunsten.

Veertig jaar Holland Dance Festival, hoe voelt dat?

“Ontzettend leuk. Normaal zijn we altijd bezig met de toekomst en het volgende project, nu mogen we terugkijken. We hebben in kaart gebracht welke choreografen er in twintig edities hebben meegedaan. De teller staat inmiddels op zo’n 370; we gaan naar de vierhonderd. Dat is bijzonder; al die artistieke stemmen hebben iets achtergelaten. Sommigen kwamen en gingen, anderen begonnen hier hun carrière en zijn nu wereldsterren. Het laat zien hoe belangrijk festivals zijn als plek voor ontmoeting en ontwikkeling.”

“Gedurende het gehele festival zal er een tentoonstelling te zien zijn, in theater Amare en op onze website – geen nostalgische terugblik, maar een manier om zichtbaar te maken wat er allemaal is gebeurd. Een soort who is who van de dansgeschiedenis die door Den Haag is getrokken. Ook maken we er geen terugblikfestival van. Natuurlijk, er zitten wel symbolische lijnen in – zo openen we met een wereldpremière van Jan Martens voor het Nederlands Dans Theater. Tien jaar geleden kende niemand hem, nu is hij internationaal doorgebroken. En we sluiten we af met Kyle Abraham en zijn gezelschap AIM; Abraham in Motion. Hij presenteert daar Untitled Love: een liefdevolle voorstelling over romantiek, maar ook over vriendschap, familie en gemeenschap. Daarmee hebben we een prachtige opening én een betekenisvolle afsluiting.”

Kyle Abraham, die kennen wij als uitgesproken queer artiest. 

“Hij is zeer uitgesproken in de black queer community en heeft in 2016 met Pavement grote indruk gemaakt. Schokkend is dat hij in deze tijd overweegt om woorden als ‘queer’ van zijn website te halen omdat dit in het huidige Amerikaanse klimaat gevaarlijk kan zijn. Het geeft aan hoe benauwend de tijdsgeest is. En dat raakt ook ons: dans heeft bijvoorbeeld altijd een internationaal karakter gehad, en juist nu moeten we dat blijven verdedigen.”

Ligt dat onder vuur? 

“De ontwikkeling van de Nederlandse dans heeft veel internationale invloeden. Velen trokken ooit naar New York om daar dans te gaan te studeren, gastdocenten kwamen hierheen… Jiří Kylián is hét voorbeeld van hoe buitenlandse inspiratie Nederland groot heeft gemaakt als dansland. We moeten waken voor nationalisme of bekrompenheid. Het idee dat buitenlandse invloeden ‘onze’ kunstenaars zouden verdringen, is onzin. Het zou toch ook belachelijk zijn om te zeggen: laten we stoppen met Thaise of Braziliaanse restaurants, we moeten alleen Hollandse pot eten? Toch wordt die discussie in de kunsten wél gevoerd. Ik vind dat gevaarlijk. Nederland stond altijd bekend om zijn openheid. Dat moeten we koesteren.”

Ik kan dit niet los zien van de politieke tijdgeest. 

“Zoiets gaat stapje voor stapje. In de Verenigde Staten zie je dat queer kunstenaars onder druk staan, in Europa discussiëren we over het aantal buitenlandse studenten in de kunstopleidingen. Dat lijken details, maar dit heeft grote gevolgen voor de openheid die dans nodig heeft. Ik herinner me nog goed hoe welkom ik mij voelde toen ik in de jaren tachtig zelf in Nederland aankwam. Dat gevoel van nieuwsgierigheid moeten we niet verliezen.”

Even terug in de tijd: welke hoogtepunten uit twintig edities Holland Dance Festival zul jij nooit meer vergeten? 

“Mijn allereerste festivalopening was met de Franse sterdanseres Sylvie Guillem. Ze gold als onbereikbaar, maar ik kreeg haar zover om in Den Haag een biografische solo te dansen – samen met werk van William Forsythe en Dana Caspersen. Persoonlijk had dat voor mij enorme impact en het leverde ons de voorpagina van de Volkskrant op. En dan was er Twyla Tharp; een Amerikaanse grootheid die met amateurs uit Den Haag een choreografie maakte. Dat was in 2001, lang voordat dit soort community arts gemeengoed werd. Destijds werd dat sceptisch bekeken, nu doet iedereen het.”

En inclusie is ook altijd van de partij geweest. 

“Absoluut. De Vlaams-Marokkaanse danser en choreograaf Sidi Larbi Cherkaoui werkte nog met een klein gezelschap toen hij bij ons dansers met een beperking op het toneel bracht. Dat was revolutionair. In deze jubileumeditie zetten we die lijn voort met onder meer een coproductie binnen Europe Beyond Access – een Europees cultureel samenwerkingsverband waar HDF bij betrokken is – en een samenwerking met Compagnie Tiuri: een uitzonderlijk inclusiegezelschap uit Nederland. Ook brengen we de Hub Club samen met Introdans naar Den Haag. Dat soort projecten zijn voor mij net zo belangrijk als de grote internationale namen.”

Prinses Beatrix; ook zo’n grote naam. En fan van het eerste uur. 

“In 2005, bij onze tiende editie, kregen we voor het eerst koninklijk bezoek. En dat is nooit meer gestopt. Prinses Beatrix is een groot fan van dans en waardeert wat wij doen voor de Nederlandse dans. Tegenwoordig komen prins Constantijn en prinses Laurentien ook vaak naar een opening, en ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn bij gelegenheden geweest.”

Hoe kijk jij naar de toekomst van het festival?

“Het publiek staat voorop. Ook al is de artistieke inhoud van hoog niveau, we moeten mensen keer op keer verleiden en meenemen. Het Holland Dance Festival heeft gelukkig een reputatie toegankelijk te zijn, zonder elitair te worden. Daar blijf ik me voor inzetten. En daarnaast geloof ik sterk in samenwerking: niemand kan dit alleen. De kracht zit in het bundelen, in het elkaar iets gunnen. Dat geldt in de danssector, maar ook daarbuiten. Het is de boodschap van deze tijd. ”

Het Holland Dance Festival vindt plaats van 4 t/m 21 februari 2026 in Den Haag, Delft, Rotterdam, Tilburg en Utrecht. holland-dance.com