cultuur

Zelfportret Erwin Olaf.

In Amsterdam is vanaf nu dit eerbetoon aan Erwin Olaf te zien

Win een exclusieve tour!

Zelfportret.
Leestijd: 3 min

Vanaf 11 oktober 2025 presenteert het Stedelijk Museum Amsterdam Erwin Olaf – Freedom, de eerste tentoonstelling ooit in het museum na het plotselinge overlijden van de internationaal vermaarde kunstfotograaf in 2023. Het overzicht is een eerbetoon aan een veelzijdig en gelaagd kunstenaar, met werk dat zijn gehele creatieve proces omspant.

Als bezoeker word je ondergedompeld in het leven van de kunstenaar. Je ziet niet alleen zijn bekende fotoseries, maar ook minder bekende kanten van Olaf: video’s, sculpturen, reclamewerk en persoonlijk archiefmateriaal. Olaf, geboren in 1959, groeide uit tot een van de belangrijkste Nederlandse kunstfotografen. Zijn werk kenmerkt zich door zijn herkenbare enscenering, unieke belichting en een compromisloze blik op thema’s als identiteit, gender en vrijheid. Zijn activistische houding en strijd voor diversiteit en gelijke rechten lopen als een rode draad door zijn oeuvre heen.

De tentoonstelling voert langs vroege zwart-witbeelden zoals 'Joy’ – terwijl Playboy en Penthouse in 1986 open en bloot in de Britse kiosken prijkten, werd Gay Times met ‘Joy’ op de cover verboden en deze mocht pas in de verkoop komen als-ie in een anonieme sleeve zou worden aangeboden; het werd de best verkochte editie ooit.

Ook de iconische studiofotografie als Royal Blood en Grief en meer recente series met thema’s als ‘isolement’ in April Fool (2020) en ‘de vergankelijkheid van de mens’ in Muzen (2023) ontbreken niet in het Stedelijk. Daarnaast komen zijn spraakmakende campagnes voor organisaties als het Aidsfonds en het COC aan bod.

De tekst gaat verder onder de afbeelding

Erwin Olaf voor het Nederlands Dans Theater.
voor het Nederlands Dans Theater.

Met Freedom wil het Stedelijk Olaf tonen zoals hij werkelijk was: een veelzijdig kunstenaar, vrijdenker en mens. Shirley den Hartog, manager en directeur van de Studio Erwin Olaf, oprichter van de Foundation Erwin Olaf en jarenlang zijn rechterhand: “Het was de laatste wens van Erwin om in het door hem geliefde en verguisde Stedelijk een tentoonstelling te hebben. Hij was aan het eind van zijn leven, ziende hoe het Stedelijk zich ontwikkelde, milder over het museum gaan denken. Dit is een bijzonder moment – het zal voorlopig de laatste grote museale tentoonstelling van Erwin in Nederland zijn.”

rondom de tentoonstelling

Bij deze grote overzichtstentoonstelling verschijnt ook een lijvige publicatie. Het boek van bijna vierhonderd pagina’s plaatst de kunstenaar zowel in kunsthistorisch als maatschappelijk perspectief. Je leest bijdragen van onder anderen museumdirecteur Rein Wolfs, kunsthistoricus Paco Barragán en curator Charlotte Cotton, maar ook gesprekken met Hans van Manen en een dialoog tussen curator Lars Been, Shirley den Hartog en kunstenaar Charl Landvreugd. Het boek verschijnt in een Nederlands- én een Engelstalige editie (€ 69,95).

Matt, Paradiso portraits.
Matt, Paradiso portraits.

Wie liever luistert dan leest, kan in het Stedelijk terecht voor gratis introductielezingen die ieder weekend plaatsvinden. Tijdens de herfst-, winter- en voorjaarsvakantie nemen de Blikopeners – de jonge peer educators van het museum – bezoekers mee op eigenzinnige speedtours.

En ook aan het onderwijs is gedacht: samen met de Erwin Olaf Foundation is een speciaal lesprogramma ontwikkeld voor mbo-studenten. Op 16 oktober is er bovendien een Creative Industry Day, waarbij jong talent wordt geholpen hun artistieke en zakelijke vaardigheden verder te ontwikkelen. Tot slot staat het Stedelijk tijdens de Museumnacht op 1 november 2025 in het teken van Erwin Olaf en alsof dat nog niet genoeg is, verandert op 1 februari 2026 Paradiso in een groot dansfeest, geïnspireerd op de legendarische thés dansants die Erwin Olaf er ooit zelf organiseerde. 

de grote kunstshow met erwin olaf

De Grote Kunstshow staat dit jaar eveneens in het teken van Erwin Olaf. In een anderhalf uur durende theatervoorstelling komen zijn foto’s, personages en thema’s als activisme, identiteit en schoonheid op spectaculaire wijze tot leven. Geen wandeling langs kunstwerken, maar scènes met acteurs, muziek, monologen en interviews die Erwins oeuvre in al zijn gelaagdheid laten zien. Hij was zelf ook enthousiast over het idee; nu wordt zijn werk in negen steden gepresenteerd, van Amsterdam tot Groningen. Theatermaker Lucas De Man leidt de show, en neemt bezoekers vanaf 19 oktober mee in de gedachtewereld van een van Nederlands grootste kunstenaars. De eerste zal te zien zijn in theater DeLaMar in Amsterdam.

nog meer gedachtewisseling

Vanaf november organiseert de Foundation Erwin Olaf – een stichting die is opgericht om de nalatenschap van Erwin Olaf te behouden en die zich inzet voor gelijkheid, vrijheid en diversiteit – in samenwerking met het Stedelijk Museum een tweetal debatten. Voorlopig ziet het programma er als volgt uit: allereerst Erwin, art & activism (in samenwerking met Human Rights Watch) en daarna Art & Drag (in samenwerking en met performances van drie totaal verschillende houses). Op de site van de Foundation Erwin Olaf vind je het laatste nieuws.

De tekst gaat verder onder de afbeelding

Zelfportret met Alex in Palm Springs.
Zelfportret met Alex in Palm Springs.

magazine hoera! ik ben ik!

In een eenmalig magazine reflecteren vrienden, makers en denkers op Olafs nalatenschap met interviews, columns, fotografie en archiefbeelden. Het magazine zal een intieme en tegelijk grootse blik bieden op zijn kunst, vriendschappen en activisme. Met persoonlijke én relevante verhalen. Een ode aan iedereen die niet in een hokje past – en een collector’s item vol trots en urgentie. Alle opbrengsten gaan naar de Foundation Erwin Olaf.

Erwin Olaf – Freedom is van 11 oktober 2025 tot en met 1 maart 2026 te zien in het Stedelijk Museum Amsterdam. Kijk op stedelijk.nl, kunstshow.nl en foundationerwinolaf.com voor meer info.

Powered by Labrador CMS