“De toekomst van autodesign is… inclusief”

Holger Hampf (59) is sinds oktober de nieuwe Head of Design van MINI. In zijn rol spreekt hij zich actief uit voor diversiteit. “Het is essentieel om ruimte te maken voor andere stemmen.”

Jij bent de nieuwe Head of Design bij MINI. No pressure. Wat was het eerste wat je wilde veranderen toen je begon?

“Het eerste waar ik over nadacht, was dat we MINI altijd positioneren als een merk dat aantrekkelijk is voor een jong publiek, dat we ons richten op de volgende generatie, de opkomende klant. Maar MINI moet een merk zijn dat aantrekkelijk is voor iedere leeftijd, elk gender, ieder individu. Dus ik wil niet alleen helpen met de positionering, maar ook met een sterke toekomstvisie voor MINI die niet inspeelt op een specifieke doelgroep, maar als universeel aantrekkelijk en begeerlijk wordt gezien.”

MINI heeft een iconische erfenis. Hoe geef je een klassieker een nieuwe draai zonder de puristen voor het hoofd te stoten?

“Dit is het meest complexe aspect. Je hebt gelijk, MINI heeft een sterke geschiedenis en in de loop der jaren veel fans verzameld. Maar elk merk met een legacy en betekenis – en ik reken MINI daar zeker toe – moet zich ook ontwikkelen, vooruitgaan. Wij moeten verbonden blijven met ons verleden en tegelijkertijd MINI opnieuw uitvinden. Dat kan bijvoorbeeld door elektrificatie toe te voegen, in het ontwerp zelf, in de mix van analoge en digitale functies. We hebben al een stap gezet met onze nieuwe designtaal: ‘Charismatic Simplicity’. Die is essentieel, rustig en verfijnd op een liefdevolle manier. En herintroduceert typische MINI-designelementen met een moderne twist en bijvoorbeeld een nieuwe digitale interface.”

Over queerness en creativiteit: denk je dat iemands identiteit invloed kan hebben op hoe hij/zij/hen design benadert?

“Ik geloof dat creativiteit en de benadering van design niet zozeer aan gender gebonden zijn – het is universeel. Soms zijn we verrast om creativiteit te ontdekken bij mensen of op plekken waar je het helemaal niet verwacht. Door mijn jarenlange ervaring weet ik dat sommige ontwerpers beter in staat zijn om empathie, generositeit, zorgzaamheid, emotionele intelligentie en gevoeligheid te integreren in hun probleemoplossend vermogen. Dat is prachtig om te zien maar het is niet aan gender gebonden. Ik geloof dat diverse perspectieven en talent leiden tot het beste design. De meest creatieve geesten kunnen naar elkaar luisteren en niet alleen individualiteit accepteren, maar het ook echt omarmen.”

Design kan een krachtig middel zijn voor inclusie. Kan autodesign divers, expressief of zelfs queer zijn?

“Als je design ziet als een vorm van esthetiek, dan is het inderdaad een krachtig middel. Het wordt vaak gebruikt om een persoonlijk geloof of oriëntatie tot uiting te brengen. En natuurlijk smaak. Het kan persoonlijkheid versterken. Het kan signalen afgeven en iemand het gevoel geven bij een groep gelijkgestemden te horen. Design betekent natuurlijk veel meer dan alleen vormgeving. Maar als het gaat om expressie, dan doet goed design het volgende: jij als persoon en het product kunnen een relatie aangaan. Dat kan beginnen met wat wij ‘liefde op het eerste gezicht’ noemen – iets dat voor een merk als MINI bijzonder belangrijk is – en uitmonden in een langdurige relatie waarin je het product steeds meer gaat waarderen.” 

Iemand zei: auto-interieurs zijn de nieuwe woonkamers. Ontwerp jij voor de weg of voor Instagram?

“Binnen BMW Group, voor MINI en al onze merken, ontwerpen we absoluut voor de weg – voor een veilige en zeer plezierige rijervaring. Maar het interieurdesign – de ruimtelijke kwaliteiten binnenin – zijn steeds belangrijker geworden. Het interieur moet comfortabel zijn en ergonomie, materialen en oppervlakken – die we kennen uit huiselijke omgevingen – spelen een steeds grotere rol in het bepalen van de kwaliteit en beleving van het interieur.”

In een industrie die traditioneel werd gedomineerd door straight male energy: hoe maak je ruimte voor andere stemmen, esthetiek en verhalen?

“Ik denk dat dit bij MINI en binnen BMW Group Design inmiddels al flink veranderd is. In het designteam hier in München en in de Designworks-studio’s over de hele wereld hebben we nu al een zeer diverse staf. Automobielontwerp is tegenwoordig veel meer dan alleen het klassieke exterieur- en interieurdesign. Zoals je zegt: het is essentieel om ruimte te maken voor andere stemmen en esthetische voorstellen. Ook onze ontwerptaken zijn veel breder geworden. We spreken nu over het ontwerpen van een holistische ervaring, met veel meer verschillende disciplines zoals sound design, lichtontwerp, digitale functies, intelligente oppervlakken en materialen… Zelfs de stem van het spraaksysteem moet ontworpen worden. Dat vraagt om een divers team met expertise in uiteenlopende technologieën en mensgericht design. Bijvoorbeeld bij het creëren van onze gebruikersinterfaces en interieurdesigns is er al een groot aandeel vrouwelijke ontwerpers. Dus ik zou niet zeggen dat autodesign nog steeds een mannelijke discipline is.”

Wat inspireert je buiten de autowereld: kunst, mode, muziek, misschien zelfs wereldpolitiek?

“Allemaal, eerlijk gezegd. Als ontwerper is het allerbelangrijkste – als je een bevredigende én succesvolle carrière wilt – dat je de wereld en de context waarin we leven probeert te begrijpen. Dat je met open ogen en oren rondloopt, en maximale nieuwsgierigheid hebt naar alles wat je aanraakt, ziet, ruikt en hoort. Andere creatieve velden zoals kunst, muziek of zelfs het bereiden van een goede maaltijd kunnen enorm inspirerend zijn. Zelfs wereldpolitiek zou een designer moeten inspireren, zeker in deze tijden van onzekerheid en onrust. Dat kan mij als ontwerper juist motiveren om juist positief over de toekomst na te denken en oplossingen te bedenken die vertrouwen teruggeven aan consumenten.”

Kan design mensen het gevoel geven dat ze gezien worden? En zo ja: hoe vertaal je dat naar iets technisch als een auto?

“Absoluut. Design kan mensen het gevoel geven dat ze gezien worden, omdat het een verlengstuk van hun persoonlijkheid kan zijn. Persoonlijkheid komt tot uiting in design. Goede ontwerpers moeten zich kunnen verplaatsen in de gebruikers en zich voorstellen welke gevoelens een ontwerp bij mensen kan oproepen. De auto heeft een lange geschiedenis als uiting van persoonlijkheid. Hoewel het een zeer complex en technisch product is, is het toch iets waar je je op een persoonlijk niveau mee kunt identificeren. Vrijheid en onafhankelijkheid zijn altijd verbonden geweest met auto’s. Misschien is dat de laatste tijd wat afgezwakt, maar ik denk dat auto’s nog steeds essentieel zijn voor veel mensen.”

Maak deze zin af: The future of car design is…

“De toekomst van autodesign is… inclusief en onderdeel van een veel groter systeem dat mensen in staat stelt om zich onafhankelijk en vrij te bewegen. Een auto is meer dan alleen een hulpmiddel – goed autodesign geeft ons als mens de mogelijkheid om sociaal contact te hebben, om te werken, om onszelf uit te drukken.”