Very vintage: Borreltijd, met Arjan Ederveen als Peter van de Pood, Tosca Niterink als Ellen en Leonie Sazias als ‘Mystery Guest’

Sommige dingen zijn zó vies, die kun je gewoon niet verzinnen. De manier waarop ze in Borreltijd ‘Glühbier’ maken bijvoorbeeld: neem een koffiezetapparaat, giet dat vol bier en laat het doorlopen in een kan vol citroenen met kruidnagel, et voilà: chin chin cheerio! We blikken terug op deze aflevering uit de 90s, met Arjan Ederveen als Peter van de Pood en Tosca Niterink als Ellen.

Even een kleine opfriscursus. In de jaren tachtig vormden Arjan Ederveen en Tosca Niterink het befaamde tv-duo Theo en Thea, met een sketchprogramma waarin ze taboedoorbrekende onderwerpen behandelden zoals homoseksualiteit en seks. Daarna gingen ze live met Theo en Thea in de Gloria, een ochtendtalkshow met variété-elementen en bekende Nederlanders, waarin dezelfde onderwerpen nogmaals de revue passeerden.

homoseksuele holbewoner huub 

Befaamd is de aflevering met Huub Stapel, die dus ging over homoseksualiteit. Hij werd opgevoerd als ‘holbewoner’ die opkwam in niets meer dan een berenvel, waarna hij uit de doeken deed dat hij homoseksueel is. Helaas is niet de hele aflevering te vinden op YouTube, maar hier is een fragment:

Na Theo en Thea volgde Kreatief met Kurk, een parodie op de Teleac-cursus Kreatief met Karton, waarin presentatrice Ellen elke week samen met cursusleider Peter van de Pood iets creatiefs maakte met kurk. Dat kon een tochtworst zijn of een panfluit, alle bedenksels verschenen uiteindelijk in een heus cursusboek én op een expositie in het Stedelijk Museum.

Na Kreatief met Kurk maakte Arjan Ederveen een solouitstapje met 30 minuten, een serie mockumentary’s die stuk voor stuk briljant zijn. De aflevering ‘Daarom’ bijvoorbeeld, waarin vanaf de overkant van een flat gefilmd wordt hoe een huisvrouw zich voorbereidt op haar verjaardagsfeest, en waar tussen de regels door te horen valt hoe het huwelijk van haar dochter uit elkaar brokkelt.

Very Vintage: 30 Minuten ‘Daarom’ met Arjan Ederveen

Ook mooi is de aflevering ‘Fout in ‘45’, met Albert Mol als de bedlegerige moeder van een ‘moffenhoer’ die op haar beurt weer gespeeld wordt door Ederveen.

In 1996 zochten Ederveen en Niterink elkaar weer op, voor een soort reprise van Kreatief met Kurk. De cursuslessen Kurk werden destijds afgewisseld met humoristische filmpjes en het was de bedoeling om hetzelfde concept neer te zetten voor Borreltijd. 

parodie op koffietijd

Dit was een parodie op het ochtendprogramma Koffietijd met Mireille Bekooij en Hans van Willigenburg, maar dan op de late avond. Dat werd wederom gepresenteerd door Peter en Ellen, maar hier dronken ze geen koffie, maar elke week een andere cocktail.

Helaas ging het in die jaren niet zo goed met Tosca Niterink. In de biografie over het leven van Arjan Ederveen die eerder dit jaar verscheen, Altijd van je af genaamd en vernoemd naar de zinsnede uit Kreatief met Kurk over hoe je kurk diende te snijden. Hierin beschreef Ederveen de situatie dat Niterink altijd te laat op de set verscheen, zodat er geen tijd meer was om nieuwe sketches op te nemen. Ze besloten daarom om oude sketches uit Kreatief met Kruk een nieuw leven te geven in Borreltijd.

'relaxen' 

Het resultaat was er niet minder hilarisch om. Hier zoomen we verder in op de aflevering genaamd ‘Relaxen’. Zoals elke week is er een mystery guest, en moet Peter van Ellen raden wie dat is. Maar voor het zover is, trakteert Peter Ellen op het drankje ‘du jour’.

Elke aflevering begon met het introlied, een regelrechte ironische kopie van de Koffietijd-begintune: 

Borreltijd, dus maak nu geen plannen
‘t Is tijd voor een borrel, dat helpt je ontspannen
Het is… Borreltijd, tijd voor een glaasje
Het geeft je ellende een aangenaam waasje

Een whisky-soda of een jonge jenever
Met ijs of (..?) of citroen voor de flavour
Borreltijd, dus maak nu geen plannen
‘t Is tijd voor een borrel, dat helpt je ontspannen

Het is… Borreltijd, tijd voor een glaasje
Met worst of een kaasje
Tijd voor jezelf
Borrel, borrel, tijd…

borrelvol prietpraat

Na de introtune komt Peter van de Pood in beeld en zegt: “Puik dat u d’r weer bent.” In zijn rechterhand een koffiepot, en hij maakt een onsamenhangende indruk: “Het zit weer borrelvol prietpraat en baktips en diverse pluimage aan diverse mystery guests die de metamorfose in gaat.” Kennelijk heeft hij veel te veel koffie gedronken, want het apparaat moest leeg. Peter maakt namelijk ‘Glühbier’, waarbij hij een volle koffiekan vol bier in het koffiezetapparaat leegt. Citroen en een sinaasappel volprikken met kruidnagel en een kaneelstokje erbij, aanzetten en klaar. Tip van Peet: wel eerst even de koffiekan uitkoken met bleek, anders smaakt je Glühbier naar koffie. En dat is niet lekker natuurlijk.

crêpekookplaat 

Ellen kondigt het onderwerp van deze week aan: relaxen. Bellers mogen hun relax-ervaringen delen, waarmee ze een crêpekookplaat mee kunnen winnen. Zelf zijn Ellen en Peter niet relaxed: Peter vanwege de koffie en Ellen vanwege een mislukt vouwfietsavontuur met haar goede vriendin Mireille Bekooij. 

Dan is het tijd om de ‘mystery guest’ aan te kondigen. Dat waren in andere afleveringen Henk Mouwe, tv-kok Ria van Eindhoven en Nico van Eigen Huis en Tuin, deze week is Leonie Sazias aan de beurt.

unos apapos 

Maar voordat zij in beeld verschijnt, is het tijd voor een filmpje. En dat is meteen het ultiem briljante Teleac-filmpje waarin een cursus Spaans op de hak wordt genomen, met Ederveen verkleed als José, compleet met poncho en sombrero. Hij staat in een marktkraampje met een mandje waarin een appel, een peer en een pak toiletpapier zijn gestopt. Maar liefst vier hele minuten lang leidt dit tot een steeds grotere verwarring bij José, die steeds verder de kluts kwijtraakt. Dat filmpje staat ook los op YouTube. Hier de beelden!

Vervolgens wordt Leonie Sazias doorgezaagd over allerlei persoonlijke zaken. Wat doet ze voor het slapen gaan, wat doet ze het liefst in haar vrije tijd, enzovoort. Het loopt bijna uit op een akkefietje als ze niet wil vertellen wat haar jaarinkomen is. Vlak daarna stikt Peter bijna van het lachen omdat Ellen Leonie heeft ontfutseld wat haar lievelingsborrelsnack is, om vervolgens in de koelkast op zoek te gaan naar ‘een lekkere pot zure haring’.

polstashoogwerpen

Dan is het tijd voor het tweede filmpje uit het archief, ook alweer zo briljant. Het is een documentaire over de organisatie van de Gay Games - uit 1996 dus uit een tijd dat die Games nog helemaal niet werden georganiseerd. We zien vervolgens Ederveen in een park ‘polstashoogwerpen’ en Niterink speelt een prototype pot, behaloos met enorme bossen okselhaar die zich verheugt op het ‘dames watervingeren’.

En zo gaat het maar door, 46 minuten lang. Er komt nog een fake reclame voorbij van een spellengigant Clitedo waarin het erom gaat wie een nier af wil staan, een parodie op een Bergman-film en gedateerd cabaret. Daarna volgt nog een parodie op de Bert Haanstra-film Fanfare en de metamorfose van Leonie Sazias.

de dubbele cut van Leonie

Ellen kondigt de onthulling aan als volgt: “Nou, ik kan wel janken van nieuwsgierigheid en ik heb overal jeuk.” Daarvoor al was Leonie min of meer akkoord gegaan met het afknippen van haar haar, en wat blijkt: ze is inderdaad flink gekortwiekt. “Een kekke kittige kordate uitstraling’ is het geworden”, in de woorden van Ellen, “nu ze van haar gecompliceerde probleemhaar verlost is.” Over de kleding: “Leonie heeft puntknieën, maar door dat mintgroene broekrokje van Kip en Hans zie je daar niks meer van.” En: “Wie zou er niet een avondje uit willen met Leonie en haar dubbele cut?”

En zo komt het programma ten einde en dansen ze gedrieën de Lambada. Al vindt Leonie haar kapsel net te kort.