Tentoonstelling Haus of fibre: textiel als symbool van verbondenheid
Een quilt in de slaapkamer, een queer utopie in de tuin: curator Adelheid Smit nodigt je met de tentoonstelling Haus of fibre uit in een huis vol textiel, verhalen en verrassingen.
Op coming-out dag, 11 oktober, opent in het TextielMuseum Tilburg de tentoonstelling Haus of fibre. Een kleurrijke en gelaagde expositie waarin textiel en queerness hand in hand gaan. “We wilden laten zien dat queer kunstenaars al generaties lang via textiel hun verhalen vertellen, en dat textiel een krachtig middel kan zijn om zowel identiteit als verzet vorm te geven”, vertelt curator Adelheid Smit.
“waarom queer kunstenaars vaak met textiel werken? die vraag moest vanuit de gemeenschap zelf beantwoord worden”
Het bijzondere aan Haus of fibre is dat de tentoonstelling niet door één curator is samengesteld, maar in co-creatie met vier queer kunstenaars: Nixie van Laere, Célio Braga, Chathuri Nissansala en Yamuna Forzani. Op een open call reageerden maar liefst 75 kunstenaars, waarna een diverse groep werd samengesteld. Smit: “Het was voor ons essentieel om niet zelf te bepalen waarom queer kunstenaars zo vaak met textiel werken. Die vraag moest vanuit de gemeenschap zelf beantwoord worden. Dankzij dit proces is de tentoonstelling veel rijker en persoonlijker geworden.”
De expositie volgt de plattegrond van een huis: van woonkamer tot tuin. Dat is geen toevallige keuze. “Voor veel queer mensen is een thuis geen gegeven”, legt Smit uit. “Je moet je veilige plek vaak zelf ‘bouwen’, net zoals je met textiel iets met je handen maakt. Textiel geeft een huis warmte.” In iedere kamer ontmoet de bezoeker een van de co-creatieleden via een videoportret, gemaakt door De Transketeers. Zo ontstaat een intieme dialoog tussen kunst, maker en bezoeker.
Naast hedendaagse werken toont Haus of fibre ook historische perspectieven. Zo hangt in de slaapkamer een quilt van de Hiv Vereniging Brabant uit 1997, een monument voor de levens die door aids verloren gingen. “We wilden laten zien dat queer aanwezigheid in Tilburg en de rest van Brabant geen nieuw fenomeen is”, zegt Smit. “Het is belangrijk om die lokale geschiedenis zichtbaar te maken.”
De tentoonstelling weet zware thema’s af te wisselen met speelsheid en humor. Een wandvullend behang vol inside jokes en een Queer ABC geven de expositie een lichte toon. “Vreugde en strijd liggen dicht bij elkaar”, zegt Smit. “Queer joy is óók een manier van overleven. Het leven bestaat uit een mix van pijn, veerkracht en plezier – en die mix wilden we laten zien.”
Een van de meest indrukwekkende werken is might this dead end be liveable van Ada Maricia Patterson. Met gebreide zeesterren legt zij een verband tussen transzijn, overlevingsstrategieën en klimaatverandering. “De zeester verandert haar lichaam om te overleven, net zoals trans mensen dat soms moeten. Het werk stelt de vraag: hoe leven we in een veranderende wereld, en hoe kunnen nieuwe realiteiten juist ruimte scheppen voor andere lichamen en identiteiten?” aldus Smit.
Toch is Haus of fibre niet alleen een plek van reflectie, maar ook een van verbeelding. In de laatste ruimte, de tuin, bloeit een queer utopie. “Ik hoop dat bezoekers de deur uitgaan met nieuwe inzichten én met fantasie”, zegt Smit. “Dat ze zich realiseren dat de wereld ook anders ingericht kan zijn. Dat er altijd alternatieven en andere toekomstbeelden mogelijk zijn.”
